Diaconale vieringen

Eind 2003 is er een meditatief gebedenboek verschenen 'Bidden om te leven'. Het boek is samengesteld door ons centrum diakonaat Dijnselburg. In dit gebedenboek is er voor elke dag een gebedsdienst met openingsgebed, psalm, schriftlezing, eigentijdse lezing, lied, voorbede en slotgebed. De teksten en vooral de eigentijdse lezing hebben een diaconaal karakter: als een uitnodiging aan diakens en allen die in de diaconie werken, om biddend en bezinnend stil te staan bij onze diaconale opdracht.

Het gebedenboek kan individueel gebruikt worden, maar ook heel goed in een groep. Het kan goed gebruikt worden bijvoorbeeld aan het begin van vergaderingen van diaconale beraden en werkgroepen. Dit gebedenboek kan wellicht ook inspiratie bieden voor grotere vieringen met een diaconaal karakter. Zo kennen we in een aantal parochies de gewoonte om 'sobere maaltijden' te houden in het kader van de Vastenaktie of van Solidaridad. Dergelijke diaconale vieringen zouden ook gehouden kunnen worden bijvoorbeeld tijdens de vredesweek, de week voor de migranten, de werelddag voor de zieken, voor de armoede, de dag van de arbeid. Als er in de parochie een week of dag voor diaconie gehouden wordt, zou er in dit kader ook een diaconale viering kunnen zijn bijvoorbeeld over de zeven werken van barmhartigheid. Te denken valt ook aan de mogelijkheid, om ruimte te bieden voor bezinning en gebed na een ramp of na een daad van 'zinloos geweld'. Waarom zouden wij het aan de burgerlijke overheid overlaten, om in deze gevallen enkel seculiere vieringen te organiseren?

Het ligt voor de hand, dat diakens, werkers met het profiel diaconie en diaconale beraden en werkgroepen hiertoe het voortouw nemen. Er liggen hier kansen voor oecumenische samenwerking en soms ook voor interreligieuze samenwerking. Het zijn vaak vieringen, die voor het hele parochieverband georganiseerd kunnen worden. Juist in de diaconie is het belangrijk, dat we over eigen grenzen heen leren kijken. Diaconale vieringen kunnen laten zien, dat diaconie meer is dan een hobby van enkelen of een vorm van maatschappelijk werk. In deze vieringen brengen we diaconale situaties biddend voor God. Luisterend naar de Schrift kunnen we op het spoor komen van vragen als: wat vraagt God van ons in deze situatie? Hoe kunnen we hier als christenen zout en licht zijn? Wat is hier onze roeping als christen? Hoe kunnen we in deze volgelingen van Jezus zijn?

In de Schrift zijn er talloze teksten die spreken van Gods zorg voor mensen in nood, met name voor de weduwen en wezen en voor de vreemdelingen. Ook het leven van Jezus geeft vele voorbeelden van zijn zorg voor zieken en voor allen die op enigerlei wijze gewond waren. Hij laat ook zien, hoe je geweldloos om kunt gaan met onrecht en geweld van gezagsdragers. Hij stond niet boven mensen in nood, met een soort neerbuigende liefdadigheid. Hij wist zich deelgenoot in alle menselijke nood. Hij was de Heer, toch is Hij niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen. Hij wist zich Dienaar, die als een slaaf de voeten van zijn leerlingen waste, die als een slaaf stierf aan het kruis. Met de parabel van de barmhartige Samaritaan geeft Hij een mooie karakteristiek van zichzelf.

Voor ons christenen lijkt het me van wezenlijk belang, dat we ons telkens opnieuw dit beeld van Jezus voor ogen houden. Telkens weer zijn uitnodiging 'volg Mij' te horen en op ons in te laten werken. Telkens weer Hem te bidden om de Heilige Geest als Helper, die ons met zijn licht kan laten zien, waar het op aan komt. Bidden dat de Geest ons de inspiratie en de kracht mag geven, om werkelijk in het voetspoor van Jezus te gaan. In de huidige liturgie, ja in de meeste vormen van pastoraat en pastoraal overleg zijn we vaak uitsluitend 'binnenkerkelijk' bezig. De hele maatschappelijke werkelijkheid, waarin we leven en werken, komt nauwelijks aan bod. Diaconale vieringen brengen deze seculiere werkelijkheid in onze biddende aandacht. Biddend en bezinnend kunnen we onderscheiden, wat de Geest ons te zeggen heeft in de maatschappelijke ontwikkelingen. We leren niet alleen, hoe we volgelingen van Christus kunnen worden, maar ook hoe we in de diaconie Christus zelf kunnen ontmoeten. Denk maar aan Matteus 25: "Alles wat je voor één van deze minste broeders van Mij hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan".