Ouderen onder ons denken bij 'catechese' als vanzelf aan de catechese of godsdienstlessen, die ze vroeger op school gekregen hebben. Thuis en in de kerk werden kinderen geleidelijk aan ingevoerd in geloof en kerk. Op school kregen ze een meer systematische uitleg van alles wat bij het geloof hoort. Met de kennis, die je in de schoolkatechese had opgedaan, werd je geacht voldoende geloofskennis te hebben voor de rest van je leven. Dat was in de tijd, dat kinderen en jongeren als vanzelf ingroeiden in de wereld van geloof en kerk binnen het geheel van het katholiek milieu, waarin ze opgroeiden. Door de grote veranderingen in onze samenleving van de afgelopen vijftig jaren is dit katholiek milieu weggevallen. We leven in een samenleving met vele culturen, godsdiensten en levensbeschouwingen, kinderen en jongeren, die op de katholieke scholen zitten, delen in deze veelvormigheid.

Katholieke scholen kunnen daarom niet meer functioneren als weg waarlangs kinderen door catechese ingevoerd kunnen worden in de geloofsgemeenschap. Temidden van alle veranderingen in de maatschappij kunnen we als kerkgemeenschap niet op de oude voet doorgaan. Ons publiek is anders geworden. Tot nu toe richtten we ons vooral op kerkgangers. Maar deze groep wordt steeds kleiner. We bereiken dus steeds minder mensen. Langzamerhand dringt onder ons het besef door, dat de blijde boodschap van Jezus Christus niet alleen bedoeld is voor de trouwe kerkgangers, maar voor alle mensen. Dat is de opdracht, de missie die de verrezen Heer ons geeft: "Ga, en maak alle volken tot leerling!" (Matteus 28, 19) Die opdracht geldt niet alleen voor derde wereldlanden, maar ook voor ons eigen land, voor eigen stad of dorp. En deze opdracht geldt niet alleen voor missionarissen of voor priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers, maar voor alle gelovigen. Allen hebben we de opdracht om de schat van het Evangelie niet alleen voor onszelf te houden, maar om deze door te geven aan anderen. Jezus nodigt allen uit om zout en licht te zijn. B.v. ouders kunnen het niet meer aan school en kerk overlaten, om hun kinderen op te voeden in het geloof. Een goed voorbeeld geven is daarvoor de eerste vereiste. Maar ouders moeten hun kinderen ook leren bidden. Ze moeten ook antwoord leren geven op allerlei vragen, die bij kinderen opkomen over God en geloof Als we allen missionair willen zijn, zullen we ook aan anderen moeten kunnen vertellen, wat geloven voor ons betekent, wie Jezus Christus is, wat de belangrijke waarden in onze kerkgemeenschap zijn. Of met Petrus' woorden: "weest altijd bereid tot verantwoording aan ieder die rekenschap vraagt van de hoop die in u leeft" ( 1 Petrus 3, 15). Maar tegenover deze uitdagingen voelen velen zich onmachtig. Er heerst onder ons een grote sprakeloosheid, als het er om gaat, ons geloof ter sprake te brengen, om woorden te vinden voor wat er diep in ons hart ligt. Om mondig te worden, zullen we in de leer moeten gaan, we zullen leerling moeten worden. Dat is geen schande of gebrek aan volwassenheid: terug naar de schoolbanken! Leerling worden, is precies wat Jezus van ons vraagt. Leerling worden dat wil zeggen bereid zijn om te luisteren en te leren. En Jezus drukt zijn leerlingen toen en nu op het hart: "Laat u ook geen leraar noemen, want één is uw Leraar, de Messias" (Matteus 23, 10). In onze nieuwe missionaire situatie is catechese in eerste instantie gericht op volwassenen. Om volwassenen te leren en te vormen, om voor hun geloof ook woorden te vinden. We kunnen als geloofsgemeenschap werkelijk missionair zijn, als we samen leren getuigen van het Evangelie.

We vinden het doorbreken van sprakeloosheid in ons bisdom zo belangrijk, dat we met name pastoraal werk(st)ers vragen om zich te specialiseren in volwassenencatechese en lekenkadervorming. Dit is nieuw, dit maakt de catechese anders dan vroeger. En tegelijk is het heel oud. In de eerste eeuwen van de kerk, vertrouwde de bisschop ook al de katechese toe aan leken theologen, de leiders van de katechesescholen. Ook onze missionaire geloofsgemeenschappen hebben allerlei leerhuisactiviteiten nodig, om allen toe te rusten en te bekwamen voor onze missie, zelf leerling te zijn en anderen uit te nodigen om medeleerlingen te worden.