Het is niet meer mogelijk, om iedere parochie haar eigen pastor of pastoraal werk(st)er te geven. We willen de pastorale beroepskrachten laten samenwerken in een pastoraal team. Binnen het team heeft ieder een eerste verantwoordelijkheid, niet meer over een parochie of wijk, maar voor een bepaald werkterrein. De werkterreinen zijn gemeenschapsopbouw en presentie, catechese, diaconie en liturgie. Binnen het parochieverband betekent dit dat de afzonderlijke parochies niet meer 'een eigen pastor' hebben.

Bij velen is de eerste reactie: "dus we raken onze eigen pastor kwijt!" En ze zeggen dat niet met vreugde. Integendeel, er leeft bij velen het aanvoelen, dat de pastor nabij moet zijn, een vertrouwd gezicht voor de parochianen.. Ook bij pastores leeft sterk het verlangen een eigen plek te hebben, waar je je thuis voelt en waar onderling vertrouwen gegroeid is. Deze behoefte aan nabijheid en vertrouwdheid is een groot goed dat we moeten koesteren en verder ontwikkelen. Het hoort wezenlijk bij het Evangelie:. We zingen ervan in de Adventstijd:
"Omdat Hij niet ver wou zijn
is de Heer gekomen.
Midden in wat mensen zijn
heeft hij willen wonen."

Present zijn, nabij zijn, mag en moet een hoge prioriteit hebben. Schaalvergroting moet bijdragen tot schaalverfijning. De presentie, het nabij-zijn, ligt in eerste instantie bij de parochianen.We denken aan contactpersonen, gastheren en gastvrouwen, bezoekgroepen en ziekenbezoekgroepen.

Ook voor de pastores is het belangrijk dat ze nabij zijn.De vraag is of dit ook een lokaal nabij-zijn moet betekenen. Zo zijn we het gewend: de eerstverantwoordelijke pastor woont in de buurt. Deze wijze van present-zijn is van belang voor de 20% kerkgangers. Zij zien het telkens vertrouwde gezicht. Voor de 80% anderen is deze vorm van nabij-zijn niet van belang. Zij krijgen pas contact met de pastor als ze er om vragen. Het maakt hen niet uit of de pastor in de buurt woont of regelmatig in één kerkcentrum actief is.

We zullen samen moeten nadenken, hoe het nabij-zijn van een pastor in de nieuwe situatie goed gestalte kan krijgen. Dat is belangrijk, zowel voor de vrijwilligers, de kerkgangers, de andere 80%, als voor de werkvreugde van de pastores. Hoe kunnen pastores in het grotere parochieverband nabij zijn? Hoe kunnen ook zelf het gevoel krijgen, thuis te zijn in de parochie?

Een eerste weg van nabijheid ligt in het omgaan met groepen vrijwilligers. Priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers zullen veel contact hebben met groepen vrijwilligers. Ieder begeleidt, traint, geeft inhoudelijke vorming en inspiratie aan groepen. Door het herhaald contact en door de diepgang van de relatie kan er bij pastores en groepen een gevoel ontstaan van 'bij elkaar thuis' te zijn. Vanuit deze groepscontacten kunnen ook persoonlijke relaties groeien, vormen van persoonlijk pastoraat.

Een tweede weg van nabijheid ligt in het regelmatig contact met de kerkgangers. Het lijkt me van groot belang dat de pastores regelmatig in de verschillende parochiecentra deelnemen aan de liturgie. Als (mede)voorganger of als kerkganger. Het is goed, dat er ook na de viering gelegenheid is tot ontmoeting en persoonlijk contact. Bij de kerkgangers kan langzamerhand de beleving groeien van 'onze pastor' naar 'onze pastores'. Als mensen een intensiever persoonlijk contact wensen, kunnen ze een keus maken uit meerdere pastores. Dat maakt een vertrouwenscontact gemakkelijker.

Een derde weg van nabijheid voor kerkgangers en anderen loopt in schriftelijke communicatie en internet. Alle pastores kunnen regelmatig schrijven in het parochieblad of in het wijkblad. Preken of overwegingen kunnen geplaatst worden op het internet. Zo kan vertrouwdheid groeien met de naam, met de geloofsbeleving en met de pastorale attitude van de verschillende pastores in het team.

Een vierde weg van nabijheid - en niet de minste - loopt via vrijwilligers. In het gastvrij onthaal op de parochiecentra kan men mensen treffen, die graag eens met een pastor willen praten. Ook wijkcontactpersonen kunnen stuiten op vragen naar professionele pastorale begeleiding. Ziekenbezoekers treffen zieken, die graag contact willen met een pastor.Op het parochiesecretariaat komen vragen binnen naar een pastor voor stervensbegeleiding of voor een uitvaart. In al deze gevallen kan gevraagd worden naar de voorkeur voor een bepaalde pastor. Is er een voorkeur, dan kan daaraan zo mogelijk voldaan worden. In veel gevallen zal er geen voorkeur zijn. Dan kan contact opgenomen worden met de 'pastor van de dag': elke pastor heeft een of twee dagen in de week, waarin hij/zij beschikbaar is voor binnenkomende vragen.

Zoals bij Jezus gebeurt het wezenlijke van de nabijheid in het persoonlijk contact. Van elke pastor mag men de geestelijke rijkdom en de pastorale deskundigheid verwachten om mensen nabij te zijn in het pastoraal gesprek. Door de open luisterbereidheid kunnen mensen de beleving hebben: deze pastor is er nu met al zijn aandacht voor mij. Hij/zij is niet enkel lichamelijk aanwezig, maar is er helemaal voor mij. Pastores en pastoranten weten, dat hiermee niet alle problemen worden opgelost. Wèl kan een pastor de beleving wekken, dat mensen hun vreugde en verdriet kunnen delen. In deze persoonlijke nabijheid kan er ook ruimte ontstaan voor woorden van geloof en Godsvertrouwen.

Op weg naar nieuw parochiepastoraat lijkt het me van groot belang, dat we samen overleggen om goede wegen te vinden voor vertrouwde presentie en persoonlijk nabij-zijn.