Pastoraal Team

De veelheid aan vragen en de grootte van het parochieverband maken het onmogelijk voor een priester, diaken of pastoraal werk(st)er om alles alleen te doen. Het is niet langer mogelijk om "generalist" te zijn in het centrum van één locale geloofsgemeenschap. De pastorale professionals zullen samenwerken in een pastoraal team, waarin ieder een eigen specialisme, een eigen profiel heeft.

Het meewerken van vrijwilligers brengt ook met zich mee, dat er in het werk van de priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers een verschuiving komt. Van "alles zelf in de hand hebben" naar taken aan vrijwilligers toevertrouwen. Naast speler worden ze ook coach, die vrijwilligers inspireert en toerust.

Voor de profilering denken we aan vier profielen, in elk parochieverband aanwezig.

  • het profiel van de liturgist
  • het profiel van de pastorale opbouwwerker
  • het profiel van de parochiecatecheet
  • het profiel van de diaconaal werker

Bij elk profiel zal de betreffende beroepskracht eerste verantwoordelijke zijn voor het betreffende werkterrein.

Profilering mag niet tot verkokering leiden. Alle leden van het pastoraal team zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het gehele pastoraat: dat het geloof wordt doorgegeven en bewaard; dat de liturgie gevierd wordt volgens de richtlijnen van de Kerk; dat het pastoraat georganiseerd wordt binnen het kader van het kerkelijk recht. Ze zijn samen verantwoordelijk voor het pastoraal beleid in het parochieverband. Ze zijn ook samen verantwoordelijk voor de uitvoering er van. Ze werken op alle terreinen onder leiding van de eerst-verantwoordelijke op het betreffende terrein.

Ieder van de teamleden blijft dus een persoonlijke verantwoordelijkheid houden tegenover de bisschop, die hem/haar gezonden heeft. Dit geldt met name ook voor de pastoor. De pastoor heeft de eindverantwoordelijkheid voor het geheel van het pastoraat. Hij oefent deze verantwoordelijkheid uit met collega's, die eerstverantwoordelijken zijn op deelterreinen. De pastoor zal dus niet solistisch zijn leiderschap uitoefenen, maar op synodale wijze. Synodaal is een Grieks woord, samengesteld uit twee termen: syn, wat betekent: samen;en hodos, wat betekent: weg. Synodaal houdt dus in: samen op weg. De pastoor deelt zijn leiderschap met collega's, maar hij blijft persoonlijk eindverantwoordelijke.

Alle teamleden delen in het voorgaan in de verschillende liturgische vieringen. Bij de viering van de sacramenten hebben priesters en diakens uiteraard een eigen plaats en functie, welke niet aan andere teamleden overgedragen kunnen worden. Het is goed, dat bij bepaalde gelegenheden het team als geheel deelneemt aan de Eucharistie. Dit brengt in beeld, dat alle pastorale werk bron en bekroning vindt in de Eucharistie.

Alle teamleden beoefenen ook het persoonlijk pastoraat voor mensen in crisissituaties of voor geestelijke begeleiding. Juist in deze persoonlijke contacten zullen zij en de pastoranten het nabij-zijn kunnen beleven. Deze nabije contacten komen tot stand via het werken met groepen, via liturgische vieringen, via contactpersonen of het secretariaat. Pastoranten krijgen de mogelijkheid, om te kiezen door wie ze begeleid willen worden. In het takenpakket van alle teamleden moet voldoende ruimte blijven voor deze persoonlijk-nabije pastorale contacten. Nabij contact kan de weg zijn, waarlangs de Heer nabij kan komen.

We hebben gekozen voor vier profielen met het oog op de taken, waarvoor de parochies staan in onze moderne samenleving. Ook houden we rekening met persoonlijke kwaliteiten en deskundigheden. Daarnaast speelt de wijding tot priester of diaken een rol. De verschillende factoren houden een beperking in van de keuzevrijheid voor een bepaald profiel. In elk pastoraal team moeten de vier profielen aanwezig zijn. We richten ons daarom op parochieverbanden, waarin een pastoraal team van minstens vier pastorale professionals actief kan zijn.

  • de liturgist
    De liturgist is de eerst-verantwoordelijke voor het liturgisch beleid, wat de inhoud en de programmering betreft. Hij begeleidt zijn collega's in het liturgisch voorgaan. Hij inspireert en geeft toerusting aan vrijwilligers, die in allerlei liturgische groepen actief zijn. Voor dit profiel komt bij voorkeur de priester in aanmerking.
  • de pastorale opbouwwerker
    De pastorale opbouwwerker is de eerstverantwoordelijke voor het ontwikkelen van groepen vrijwilligers en voor de afstemming van groepen en van de verschillende geloofsgemeenschappen op elkaar. De opbouwwerker geeft met name inspiratie en toerusting aan contactgroepen, bezoekersgroepen en anderen, die vorm geven aan een nabije presentie. De opbouwwerker begeleidt de collega's in hun kerkopbouwelijke activiteiten. Voor het profiel van de pastoraal opbouwwerker komt bij voorkeur de pastoraal werk(st)er in aanmerking.
  • de parochiecatecheet
    De parochiecatecheet is de eerst-verantwoordelijke voor het beleid t.a.v. catechese. De catecheet is zelf bekwaam, om geloofsinhouden te bemiddelen aan de moderne mens en zijn verstaansmogelijkheden. Tevens begeleidt de catecheet de collega's in hun catechetische activiteiten en geeft hij/zij inspiratie en toerusting aan vrijwilligersgroepen voor catechese. Voor het profiel van de parochiecatecheet komt bij voorkeur de pastoraal werk(st)er in aanmerking.
  • de diaconale werker
    De diaconale werker geeft leiding aan het beleid t.a.v. diaconie en de complexe relatie van het parochieverband met de moderne samenleving. De diaconale werker brengt de nood van mensen ter sprake in de geloofsgemeenschappen en begeleidt hierin de collega's. De diaconaal werker inspireert en geeft toerusting aan de diaconale groepen van vrijwilligers. In zijn taak kan de diaconale werker een belangrijke steun krijgen van onbezoldigde diakens, die in het parochieverband actief zijn. Voor het profiel van de diaconaal werker komt naast de bezoldigde diaken ook de pastoraal werk(st)er in aanmerking.

Voor bedoeling en inrichting van het pastoraal team wordt verwezen naar de bijlage over het pastoraal team. Hier wordt ook nader ingegaan op de pastoor en het teamleiderschap.